تحلیل انگاره اسطورهای پیکرگردانی در افسانه های عامیانه آذربایجان
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از راههای شناخت باورها و عقاید هر ملتی، بررسی نمادها و نهادهای اسطورهای آن ملتها است که از ژرفای ذهن و ضمیرشان سرچشمه گرفته و در تاریخ و هنر و ادبیات آنان جاری و باقی گشتهاند. از مهم‌ترین راههای بقای اساطیر کهن میتوان به تغییر شکل یافتن آنان به صورت قصهها و داستانهای عامیانه اشاره نمود که با کارکرد فرهنگی خود به حیات انگارههای اساطیری به عنوان پیکرهای زنده و پویا مددرسان هستند. معنی واژههای اسطوره و افسانه در ایران و جهان اغلب با هم درهم آمیخته‌شده‌اند. قصه صورت تضعیف‌شده مضمونی قویتر یعنی اسطوره است، آن هنگام که اسطوره در مرحلهای از تاریخ خود، با از دست دادن بخشی از تقدسش به شکل قصه و داستانهایی که دوره به دوره محل انعکاس اندیشههای گوناگون، کلمات جدید، آیینها و مناسک و آداب تازهتر می‌شوند، چهره بدل مینماید. مطالعه این داستان‌ها در ژرف‌ساخت، ما را با بستر اسطورهای این افسانه‌ها آشنا می‌سازد. افسانههای آذربایجان از جنبه برخورداری از نمونهها برای انگاره پیکر گردانی از غنای قابل‌توجهی برخوردارند چنانچه پژوهش حاضر بر مینماید در افسانههای آذربایجان انواع پیکر گردانی‌ها، پیکر گردانی انسان به حیوان و انسان به انسان و انسان به گیاه و جماد و بالعکس و نیز استحالههای دیو و پری و دیگر موجودات عجیب و افسانه‌ای به‌خوبی قابل مشاهده است.
منابع مشابه
«پیکرگردانی» در افسانه های جواهرالاسمار
پیکر گردانی تغییر شکل، ماهیت، طبیعت و نهاد موجودات حقیقی یا خیالی و به عبارتی دیگر استحاله، مسخ و دگردیسی است و معنای دیگر آن، تغییر شکل ظاهر و تغییر اساس هستی و هویت شخص یا چیزی با استفاده از نیرویی ماوراء الطبیعی است. جواهرالاسمار اثر عمادبن محمد الثغری، از نویسندگان قرن هشتم هجری و از منشیان سلطان علاء الدین، مجموعه افسانه هایی است غنایی، به زبان تمثیلی و با نثری ساده که سرشار از تازگی ها و ...
متن کاملپیکرگردانی «انسان ـ حیوان» و «حیوان ـ انسان» در فرهنگ افسانه های مردم ایران
چکیده یکی از بنمایه های بسیار رایج در قصه های عامیانه ی ایران، پیکرگردانی «انسان ـ حیوان» و «حیوان ـ انسان» است که به سه صورت دیده می شود: تغییر هیأت، طلسم یا جادو و تجسد. در حالت تغییرهیأت فرد برای کمک به قهرمان داستان، درونمایه هایی مانند وصلت با پسر یا دختر، کسب مال و ثروت، از بین بردن دشمن، جذب قهرمان داستان، جبران نیکی قهرمان، گریز از دست تعقیب کننده یا دشمن، گریز از غم و اندوه، پن...
متن کاملپیکرگردانی «انسان-درخت » و «درخت-انسان » در قصه های عامیانه ی هرمزگان
در ایـن مقالـه بـاور کهـن و اسـاطیری پیکرگردانـی «انسـان ـ درخـت» و «درخت ـ انسـان» در قصه هـای عامیانـه ی مکتـوب هرمـزگان مـورد بررسـی قـرار گرفتـه و تـلاش شـده اسـت تـا هـر چـه بیشـتر بـر اهمیـت حفـظ و مطالعـه ی فرهنگـی قصه هــای عامیانــه تأکیــد شــود و نشــان داده شــود کــه چگونــه می تــوان رد پــای باورهــای کهــن و اســاطیری یــک قــوم را در ادبیــات عامیانــه ی آن قــوم یافــت. ن...
متن کاملنقد انگاره افسانه بودن داستان هاروت و ماروت
در سالهای اخیر شبهات قرآنی از طریق محیط‌های مجازی فزونی گرفته است. یکی از این موارد، کتابی به نام «نقد قرآن، دکتر سُها» است. وی در یکی از نقدهای خود، داستان هاروت و ماروت را افسانه پنداشته و علی رغم ثبت تاریخ بابل، بیان میکند که هیچ سند تاریخی و باستان شناسی در تایید آن وجود ندارد، همچنین فرستادن فرشتگان برای تعلیم سحر به جای هدایت مردم را کاری ظالمانه قلمداد میکند. شبههی دکتر سها براین مبن...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 40
صفحات 119- 138
تاریخ انتشار 2019-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023